Cultuur sensitief communiceren

Cultuur sensitief communiceren is hierbij essentieel. Het draait om beschrijvend en niet-oordelend communiceren, afgestemd op de ander. Dit geldt ook tijdens herstel en terugkeer naar werk na psychisch verzuim. Met respect en begrip voor werk je effectiever én bereik je betere resultaten. We vertellen je erover.

Waarom is cultuur sensitief communiceren belangrijk?

“Ik dacht dat we een goed gesprek hadden, hij knikte en glimlachte vriendelijk. Maar in het tweede gesprek bleek hij het niet te hebben opgepikt…” Een anekdote die zwellicht herkenbaar kan zijn wanneer je communiceert met iemand met een andere culturele achtergrond dan jijzelf.

Nederland wordt steeds diverser. De verwachting is dat binnen enkele decennia het aandeel inwoners met een migratieachtergrond stijgt naar 30-40% van de bevolking. Cultuur sensitief werken betekent dat je bewust rekening houdt met de achtergrond en gewoonten van de ander. Dit versterkt wederzijds begrip en maakt het makkelijker om helder te communiceren. Mensen voelen zich beter gehoord en geven hun behoeften duidelijker aan, wat zorgt voor meer tevredenheid en effectieve samenwerking.

Daarnaast draagt cultureel sensitief communiceren bij aan een inclusieve omgeving waarin iedereen zich gehoord en begrepen voelt. Dit is essentieel, vooral in werkomgevingen waar teams bestaan uit mensen met uiteenlopende culturele achtergronden.

Hoe communiceer je cultuur sensitief?

1. Zelfreflectie
Zelfkennis is de eerste stap naar cultuur sensitief communiceren. Vraag jezelf af:

• Wat zijn mijn eigen culturele waarden en overtuigingen en hoe beïnvloeden die mijn kijk op ziekte, werk en verzuim?
• Welke vooroordelen en aannames heb ik over andere culturen?
• Hoe reageer ik als ik ongemak of weerstand ervaar in een gesprek met iemand uit een andere cultuur?
• Door kritisch naar jezelf te kijken, krijg je inzicht in hoe jouw achtergrond je communicatie beïnvloedt.

2. Open en nieuwsgierige houding
Respect en interesse in de cultuur van de ander vormen de basis van cultuurn sensitief communiceren. Stel open vragen om de ander beter te begrijpen, zoals:

• Wat is voor jou belangrijk in onze communicatie?
• Waar maak je je zorgen over?
• Wat zie jij als de oorzaak van de situatie?
• Welke woorden gebruik je hiervoor in je eigen taal?
• Actief luisteren en doorvragen laten zien dat je echt betrokken bent, wat de ander helpt zich veilig en begrepen te voelen.

3. Gebruik van de ik-taal
Door in de ik-taal te spreken, vermijd je wij-zij-tegenstellingen. Het helpt om vanuit jezelf te praten in plaats van te generaliseren over groepen mensen. Voorbeelden:

• “In Nederland hebben we dat anders geregeld dan in jullie land” → “In Nederland is dit op een andere manier georganiseerd dan in jouw land van herkomst. Ik leg het je graag uit.”
• “Medewerkers uit jouw land melden zich vaak ziek.” → “Ik zie dat jij je relatief snel ziekmeldt. Kun je mij uitleggen hoe jij dat ziet?”
• Met deze aanpak behoud je respect en creëer je ruimte voor dialoog.

Cultuursensitief werken: een must in een diverse samenleving

Cultuursensitief werken is essentieel in een samenleving waarin culturele diversiteit steeds meer de norm wordt. Door je bewust te zijn van verschillen en je communicatie hierop af te stemmen, bevorder je respectvolle en effectieve interacties. Dit komt niet alleen de werkrelaties ten goede, maar draagt ook bij aan een inclusieve werkomgeving.

Wil je meer leren over cultuursensitief communiceren en hoe je culturele verschillen kunt overbruggen, bijvoorbeeld bij psychisch verzuim?